“Khi ta mới quen nhau, em đã nhiều lần nói anh hãy viết một ca khúc để kỷ niệm mối tình của chúng mình. Thế nhưng anh cứ lần lữa hoài không viết. Một hôm em đã phải nhỏ những giọt nước mắt mà nói: “anh không yêu em sao mà không chịu viết?”. Và một buổi chiều mùa xuân 1965, trên chuyến xe từ Vũng Tàu về Saigon, một dòng âm thanh vang lên trong đầu và anh đã viết xuống: Bài ca anh hứa cho em bấy lâu nay vẫn còn dang dở…
Anh đưa bài hát cho anh Nguyễn Đình Toàn xem, lúc ấy tụi anh cùng làm việc chung với nhau tại Đài phát thanh Saigon. Anh Toàn nói để anh ấy viết lời cho bài hát anh muốn dành tặng em. Thế là Tình Khúc Thứ Nhất lời Nguyễn Đình Toàn – nhạc Vũ Thành An ra đời…”
Đó là lời của chính nhạc sĩ Vũ Thành An nói về hoàn cảnh ra đời ca khúc trong cuốn Chuyện Tình Không Tên.
-1664925466.png)
Nhạc sĩ Vũ Thành An
Thi sĩ Nguyễn Đình Toàn
Tình Khúc Thứ Nhất chính là ca khúc đầu tiên được kết hợp giữa hai con người tài năng là nhạc sĩ Vũ Thành An và thi sĩ Nguyễn Đình Toàn. Khác với lời kể của nhạc sĩ một chút, trong tờ nhạc của bài hát được phát hành trước năm 1975 có ghi: “NHẠC: VŨ THÀNH AN, soạn theo một bài thơ của NGUYỄN ĐÌNH TOÀN” - nhưng cho dù là phổ nhạc từ thơ hay là soạn lời trên nền nhạc đã có sẵn thì đó cũng là tuyệt tác của hai con người tài năng ấy.
Được biết, trước khi viết nhạc chung với nhạc sĩ Võ Thành An, Nguyễn Đình Toàn đã là một nhà thơ rất nổi tiếng và đã tạo dựng được một chỗ đứng vững chắc cho riêng mình. Ngay khi Tình Khúc Thứ Nhất ra đời thì ông lại càng được khẳng định thêm tài năng sử dụng ngôn từ độc đáo và xuất thành của mình. Cảm giác từ bài hát mang lại vừa rất chân thực nhưng cũng rất mơ hồ, dường như không thể hiểu nhưng dường như cũng dễ hiểu vô cùng:
Tình vui theo gió mây trôi
Ý sầu mưa xuống đời
Lệ rơi lấp mấy tuổi tôi
Mấy tuổi xa người
Đó là sự vô định của một thứ được gọi tên là tình yêu. Nó mang đến cho ta niềm vui, nhưng không nên đắm chìm, không nên lạc lối vì niềm vui ấy sẽ nhanh thôi “theo gió mây trôi” và nỗi sầu sẽ bủa vây lấy tâm hồn ta như là cơn “mưa xuống đời”. Nước mắt cũng sẽ theo nỗi sầu mà rơi xuống, bên đời “lấp mấy tuổi tôi” - “mấy tuổi xa người”.
Chàng trai ấy đã bước chân vào tình yêu, đã tìm được người con gái của cuộc đời mình. Ngày cô bước đến anh cứ ngỡ như là một “ngày thần tiên em bước lên ngôi”, tâm hồn anh cũng “đã nghe son vàng tả tơi”. Và cứ như thế, anh say sưa, đắm chìm, ngập mình trong tình yêu, ngập mình trong thứ xúc cảm diệu kỳ mà anh chưa bao giờ được cảm nhận trước khi gặp được cô. Rồi anh mơ, một giấc mơ hạnh phúc như bao người, rồi anh mong, mong rằng sẽ sớm “tìm ra phút sum vầy”.
Ngày thần tiên em bước lên ngôi
Đã nghe son vàng tả tơi
Trầm mình trong hương đốt hơi bay
Mong tìm ra phút sum vầy
Mời quý vị nghe lại ca khúc "Tình Khúc Thứ Nhất" Trình bày: Tuấn Ngọc
Bấm vào giữa hình trên để nghe "Tình Khúc Thứ Nhất" Trình bày: Tuấn Ngọc
Nhưng anh vốn đâu biết được rằng “niềm vui đã nằm trong thiên tai”, có biết đâu rằng đằng sau niềm hạnh phúc ngập tràn ấy sẽ là một biển trời âm u đang đợi sẵn để cho anh bước vào. Cuộc sống vẫn luôn là như vậy, tình yêu cũng luôn là như vậy, mọi thứ đâu thể mãi tốt đẹp, niềm vui đâu thể kéo dài mãi mãi - có nơi có ánh sáng của hạnh phúc, thì sẽ có nơi có “những cánh dơi lẻ loi mù trong bóng đêm dài”. Có những phút say mê hạnh phúc, thì cũng sẽ có những “gian dối” mà thôi - đó là sự thực, cũng là hiện thực của biết bao nhiêu là con người đã trải qua. Cũng biết là như thế, càng sợ rằng sẽ trải qua như thế nên anh chỉ mong muốn, vô cùng mong muốn rằng hai người họ sẽ cứ “yêu nhau như thời gian làm giông bão mê say”, và cùng nhau cố gắp vun đắp một tình yêu thật đẹp, thật vững bền bây giờ cho đến cả tương lai về sau.
Có biết đâu niềm vui đã nằm trong thiên tai
Những cánh dơi lẻ loi mù trong bóng đêm dài
Lời nào em không nói em ơi
Tình nào không gian dối
Xin yêu nhau như thời gian làm giông bão mê say
Lá thốt lên lời cây
Gió lú đưa đường mây
Có yêu nhau xin ngày thơ ngây
Lúc mắt chưa nhạt phai
Lúc tóc chưa đổi thay
Lúc môi chưa biết dối cho lời
Nên hãy yêu nhau bằng sự thật lòng, bằng sự chân thành và bằng những xúc cảm trinh nguyên của lần đầu tiên mà họ có. Như là “lá thốt lên lời cây”, như là “gió lú đưa đường mây” - đã yêu nhau thì chỉ “xin ngày thơ ngây”, thì chỉ mong rằng sẽ bên nhau bằng những chân thành xuất phát từ chính con tim - khi mà “mắt chưa nhạt phai”, “tóc chưa đổi thay” và “môi chưa biết dối cho lời” - khi mà lý trí chưa tác động đến tâm hồn thì chính là lúc mà tình yêu thực sự được lên ngôi.
Tình vui trong phút giây thôi
Ý sầu nuôi suốt đời
Thì xin giữ lấy niềm tin dẫu mộng không đền
Dù trời đem cay đắng gieo thêm
Cũng xin đón chờ bình yên
Vì còn đây câu nói yêu em
Âm thầm soi lối vui tìm đến
Dù rằng anh hiểu rằng tình yêu vốn sẽ “vui trong phút giây thôi” còn “ý sầu” sẽ theo ta đến “suốt đời”, nhưng anh vẫn luôn mong và sẽ luôn nguyện ý “giữ lấy niềm tin dẫu mộng không đền”. Dù biết rằng trời sẽ “đem cay đắng gieo thêm” nhưng anh cũng xin nguyện sẽ “đón chờ bình yên”. Vì trong lòng anh vẫn luôn “còn đây câu nói yêu em”, vẫn luôn “âm thầm soi lối vui tìm đến”...
Còn người con gái anh yêu, anh vẫn biết rằng cô như là một “thần tiên gẫy cánh đêm xuân/ bước lạc sa xuống trần” - cô đơn và lạc lõng giữa một vùng đất xa lạ. Cô chơi vơi và buồn bã vì không thể tìm được con đường về chốn “thiên đường” của chính mình, nên mới đành ở lại chốn nơi đây. Thế nhưng trong tâm trí cô luôn không thôi mộng mơ về nơi chốn ấy, nơi chốn với cô đã xa tầm tay với ấy.
Thần tiên gẫy cánh đêm xuân
Bước lạc sa xuống trần
Thành tình nhân đứng giữa trời không
Khóc mộng thiên đường
Ngày về quê xa lắc lê thê
Trót nghe theo lời u mê
Làm tình yêu nuôi cánh bay đi
Nhưng còn dăm phút vui trần thế
Ngày trở về là ngày mà cô luôn mộng mơ từng phút, từng giây dù rằng bên cô đã có anh và tình yêu mà anh dành trao cô. Anh yêu cô, cô cũng yêu anh, nhưng tình yêu ấy của cô không đủ để khỏa lấp sự trống vắng nơi con tim đang mộng ước xa xôi của chính mình. Rồi khi biết được rằng tình yêu của anh chính là “thứ” sẽ giúp cô nuôi dưỡng lại đôi cánh để trở về, thì cô đã hoàn toàn mê muội, hoàn toàn đắm chìm trong niềm sướng vui được trở về. Dù rằng ở nơi trần gian này còn có anh, có tình yêu của anh khiến cô có đôi chút luyến lưu, nhưng vẫn không thể thắng nổi những mê lực của chốn thiên đường kia - đó mới chính là nơi mà cô thuộc về, còn anh thì không.
Điều đó có lẽ kể từ khi yêu cô anh đã biết, cũng đã biết rằng tình yêu này sẽ có ngày sẽ biến tan đi, mãi mãi, để lại một mình anh cùng với nỗi sầu thương kéo dài không nguôi, nhưng anh cũng không thể nào ngăn được cõi lòng mình mà thôi đắm đuối, thôi ước mơ, thôi mong mỏi, thôi khát khao về một tình yêu mãi mãi, hạnh phúc mãi mãi… Thế như, sự thực mãi là một điều nhẫn tâm nhất trên đời, tình yêu mãi là một thứ mà con người ta không thể nào nắm bắt được trong tầm tay của chính mình.
Vào khoảng cuối năm 1964 đầu năm 1965, Tình Khúc Thứ Nhất được chính nhà thơ Nguyễn Đình Toàn hát lần đầu tiên trên Đài Phát thanh Sài Gòn. Với lời nhạc chậm rãi, kéo dài và tha thiết vô cùng của nhạc sĩ Vũ Thành An và ca từ tuyệt vời của thi sĩ Nguyễn Đình Toàn bài hát đã nhận được sự tán thưởng nồng nhiệt của thính giả bấy giờ. Đến tận ngày hôm nay, khi nghe lại ca khúc ấy lòng tôi cũng không thể nào ngừng được những cảm xúc vấn vương vô cùng khó tả, và tôi tin rằng không chỉ tôi có những cảm xúc ấy mà còn rất, rất nhiều người như tôi, đúng không??
Mời quý vị nghe lại ca khúc "Tình Khúc Thứ Nhất" Trình bày: Lệ Thu
Bấm vào giữa hình trên để nghe "Tình Khúc Thứ Nhất" Trình bày: Lệ Thu
Mời quý vị nghe lại ca khúc "Tình Khúc Thứ Nhất" Trình bày: Quang Dũng
Bấm vào giữa hình trên để nghe "Tình Khúc Thứ Nhất" Trình bày: Quang Dũng
